Lotgenoten 2009

Een verslag van twee heerlijke weken in de Lot in het voorjaar van 2009.
Samengesteld uit stukjes geschreven door cursisten en deelnemers ofwel "de vrije jongens" zelf.
Er was dan ook een beker te verdienen.

LOTGENOTEN 2009

In de Lot kun je grotduiken naar hartelust. Aan de rivier de Dordogne en de Lot liggen een groot aantal grotten dicht bij elkaar. Ze verschillen onderling nogal sterk waardoor er veel keuze mogelijkheden zijn. Daardoor wordt het gebied alleen maar aantrekkelijker. Ook voor grotduik opleidingen is de Lot een Europese trekpleister. En dat brengt ons elk voorjaar weer naar ramat. Hier heeft de tijd stil gestaan. Zo lijkt het als je langzaam over de slingerweggetjes door het gebied heen rijdt en uitkijkt op rotshellingen en over groene valleien. Kasteelachtige bouwwerken tegen een rotspunt. Je verwacht dat er elk moment een ridder te paard tevoorschijn kan komen. Het is voorjaar en de lammetjes huppelen door de klaprozen in de wei. Een teken dat de natuur zeker niet stil heeft gestaan. Nog even rust in huis voordat de eerste duikers arriveren. De komende twee weken is het hier een komen en gaan van grotduik cursisten en grotduikers die hun eigen plannen maken. Dat levert naast de steeds sterker wordende anekdotes uit het verleden ook nieuwe verhalen op. En deze keer gaan we ze noteren. Dan kunnen jullie deze twee weken een beetje meebeleven als je wil.





PROOST

Na een kleine duizend kilometer rijden arriveren we in Gramat. De sleutel van de boerderij is net op tijd geleverd. Er staan twee flessen wijn op tafel, zoals gebruikelijk in Frankrijk dus we kunnen onmiddellijk proosten terwijl José de meegebrachte nasi opwarmt en de saté klaarmaakt. Gelukkig heeft Ruud ook nog wat wijn bij zich want boodschappen doen is er in Frankrijk op eerste Paasdag niet bij. De volgende dag begint de cursus met een uitgebreide materiaalinspectie. Er is nog van alles te verbeteren en te veranderen. Na een briefing over de oefeningen gaan we op weg naar de headpool van de St. Saveur. De omgeving in de Dordogne is in het voorjaar bijzonder mooi. Alles begint groen te worden en ziet er fris uit. Optuigen en het water in. Met een stage voel je je als ervaren duiker net weer een beginner. Je hebt zoveel spullen bij je. Alles zit net niet goed en als je iets nodig hebt zit er wel iets anders in de weg. Als dan tijdens een efening ‘blind lucht nemen’ je buddy jouw bril voor je automaat aanvoelt en dus in plaats van je automaat uit je mond, je bril van je hoofd pakt, is het feest compleet. Ik heb begrepen dat het er komisch uitzag toen mijn duikmaat zijn tanden in mijn bril zette in de veronderstelling een automaat beet te hebben. Ik had zoals afgesproken mijn ogen dicht en kon op de tast mijn reservebril opzoeken. Alles werd weer goedgemaakt toen een groep Fransen iets te vieren bleek te hebben en dit ook met ons wilde delen. André, de baas van het vulstation stond aan de kant met zijn vereniging en deelde cake met “jus d’orange met iets erin” uit. Daarna werd er ook nog bubbelwijn geserveerd. Op de vraag: “Wat hebben jullie dan te vieren?” kwam als antwoord dat dit feest in Frankrijk na elke duik gebruikelijk is. Het lijkt me toch wel aardig om dit ook in Nederland in te voeren!




DE TWEEDE DAG

De avond werd afgesloten met theorie over jumps en gaps en nu beginnen we met de lost diver procedure. Dit gaan we lekker in het zonnetje doen. Rond het middaguur vertrekken we naar de Landenouse, onze eerste echte grotduik. Na een uur rijden en een korte briefing van José zijn we klaar om te water te gaan. De ingang van deze grot is een voormalige waterput met helder water dat aan tropische oorden doet denken. Aan de waterkant gekomen zien we onze twee gebrevetteerde vrienden voordoen hoe het niet moet door met gesloten kranen de put in te springen. Na een uitgebreide predive check dalen we af naar 7 meter waar de grotingang zich bevindt. Op 12 meter bevindt zich een restrictie waar we ons makkelijk door heen manoeuvreren. Vervolgens daalt de gang naar 17 meter waar de eerste duiker een extra lijn bevestigt voor de oefeningen op de terugweg. Om het reelen beter onder de knie te krijgen moet nog veel geoefend worden. Zeker als je gelijktijdig een gasswitch moet doen omdat je stagefles al voor eenderde op is geraakt. Maar met hulp van je buddy kom je een heel eind. Een stuk verder hebben we een depot gemaakt voor onze stage flessen, heerlijk trimmen zonder deze last! Na een stuk de grot inzwemmen, keren we in het donker terug om de stage flessen “blind” weer op te pikken. Hier merk je pas echt wat duisternis is! Hierna oefenen we de jumps en gaps in de praktijk en reelen alle lijnen in. Nu nog de lost line procedure uitvoeren, die wordt toegepast als je de lijn kwijt bent. Terug in de put aangekomen hebben we om de decotijd zinvol door te komen de valve shut down uitgevoerd. Dit wordt toegepast bij lekkages of een freeflow van een van de automaten. Gelukkig was het hoog water en hoefden we de flessen niet te takelen. Na 91 minuten zagen we het heerlijke zonnetje weer.




JUST ANOTHER DAY

Als de cursisten zich gaan richten op skills die ze eigenlijk nooit willen gebruiken, kunnen wij ‘vrije jongens’ ons eigen plan trekken. Vandaag staat de Ressel op het programma of eigenlijk stond die twee dagen geleden al op onze lijst. Voor de niet grotduikers: de Ressel is de bekendste grot in dit gebied en is interessant voor zowel beginnende grotduikers als gevorderden. Ons plan is om de grot wat verder in te trekken dan we in de voorgaande jaren hebben gedaan en daarvoor hebben we naast onze D12 ook twee stages tot onze beschikking. Eergisteren lagen die al klaar in het water toen een aantal Duitse duikers ons afraadde hier te duiken in verband met de sterke stroming in de grot. We zouden ons plan zeker niet kunnen halen en zuinig als we zijn wilden we hier onze gassen niet aan verspillen. Gisteren konden een paar Engelsen ons vertellen dat het nog niet veel beter was maar vandaag willen we het toch proberen. We rijden naar de stek en tot onze verbazing staat er geen enkele andere auto. Niemand om te checken hoe de grot er bij ligt dus moeten we het zelf maar uit gaan vinden. Als al het duikmateriaal in het water ligt zwemmen we de rivier stroomopwaarts op naar de ingang van de grot. Het is elke keer weer leuk om vanuit het troebele rivierwater het kristalheldere water dat uit de grot stroomt in te zwemmen. Het stroomt nog wel maar we kunnen er in. Op eanx40 zwemmen we door het relatief ondiepe stuk, laten op een meter of 10 onze eanx75 stage achter en komen sneller dan gedacht bij ons doel, de schacht naar de diepte. We switchen naar ons backgas en dalen af in het voor ons nieuwe stuk dat doorgaat naar 50 meter. Het blijft raar om deze getallen op je computer te zien terwijl het plafond van de grot slechts een paar meter boven je zit.
De decotijd loopt snel op maar we kunnen nog een stuk de diepe gang in om na een minuut of 50 om te draaien om het parcours in omgekeerde volgorde terug af te leggen. Gelukkig doen onze mengsels hun werk en met nauwelijks decotijd komen we na anderhalf uur weer bij de uitgang. Doel gehaald en lekker gedoken. Jammer dat een plensbui bij bovenkomst de stemming nog een beetje drukt. Maar bekijk het van de positieve kant: morgen zal het hier wel weer veel te hard stromen om te duiken.




WE HEBBEN GELUK GEHAD

De dag begint vroeg. We gaan eerst naar André Grimal om de flessen op te halen. De vracht bestaat deze ochtend uit zes dubbel 12’s en zes stages 80 cuf. Ja, je hebt wel wat nodig om een leuke grotduik te maken. Daarna naar de bakker om wat lekkere croissantjes en stokbrood te halen want als je in Frankrijk bent, kan dit bij het ontbijt niet ontbreken. Voordat we gaan duiken eerst nog een foto gemaakt van alle duikers en het materiaal dat allemaal mee was. Voor de cursus was besloten om naar de Ressel te gaan en Frank en ik zijn naar de St. George gegaan. Daar aangekomen stond het water in de headpool wel heel hoog, maar we wilden toch ons duikje gaan maken. We monteren de stages en de dubbelsets, we trekken ons pak aan en voor het geval je nodig moet plassen wordt de pee-valve gemonteerd. Dat ding is super, ik spreek uit ervaring en heb er dan ook veel gebruik van gemaakt. Eenmaal bij de ingang aangekomen bleek de stroming wel heel erg sterk te zijn en alleen door ons aan de rotsen voort te trekken lukte het om de bodem te bereiken. Gelukkig werd de stroming hierna een stuk minder. Alleen het zicht bleef helaas aan de slechte kant, maximaal twee meter. Uiteindelijk zijn we ongeveer 500 meter de grot ingezwommen. Op de terugweg, die door de stroming wel aardig wat sneller ging, hadden we nog tijd en gas genoeg om even af te slaan naar een gang naar boven waarin zich een luchtbel bevindt. De grot inzwemmen was een uitdaging, maar er weer veilig uitkomen ook, want probeer maar eens met die sterke stroming niet te snel de oppervlakte te bereiken. Toen we ons hoofd boven water staken stond daar José met de cursisten, vreemd want die zouden naar de Ressel gaan om wat oefeningen te doen. José vertelde dat het water van de rivier de Célé een meter hoger stond dan de dag ervoor en dat het niet mogelijk zou zijn de ingang van de grot te bereiken. Frank en ik hebben dus geluk gehad dat we gisteren naar de Ressel zijn gegaan en daar uiteindelijk een mooie duik hebben gemaakt. De rest van de dag hebben we de toerist uitgehangen en in Rocamadour een terrasje gepakt.





EERSTE ZELFSTANDIGE GROTDUIK

Vrijdag is het zo ver, na het behalen van het Cave en Technical Cave brevet gaan we zelfstandig op pad. De keuze is gevallen op de Fontaine de Truffe. We zijn vertrokken met vijf man en gaan in twee teams. Wij zijn het eerste team omdat ik in helder water wil filmen. Na de predive checks gedaan te hebben duiken we onder. Ruud gaat als eerste door de zeer nauwe restrictie en neemt mijn camera over. Hierna ga ik door de restrictie wat met enig wringen net lukt. Het water van de grot is kraakhelder en we penetreren de grot verder. De schoonheid van deze grot is adembenemend en onvoorstelbaar mooi. Hier zijn we voor gekomen, dit was het doel van onze cursus. Mijn buddy zwemt voorop en ik begin met filmen wat toch weer anders is dan in open water. Na wat ruimere gangen gaan we naar de tweede sifon. De verbinding tussen beide sifons staat door de hoge waterstand volledig onder water. Hierna worden de gangen wat nauwer waardoor de frogkick niet makkelijk uitvoerbaar is en we ons aan de wanden voorttrekken. Aan het einde van de tweede sifon bereiken we onze omkeerdruk, we hebben dan eenderde van onze gasvoorraad verbruikt. We draaien om en volgen onze weg terug naar de uitgang. Bij het uitkomen van de tweede sifon komen we het andere team tegen. Na ongeveer 70 minuten bereiken we de restrictie weer en zien het zonlicht naar binnen schijnen. We wurmen ons door de restrictie naar buiten en houden onze safetystop in de headpool. We kleden ons om en na een kwartiertje komt het tweede team naar boven. Ter afsluiting van deze duik zijn we nog wat gaan eten in Rocamadour .
Een adembenemende dag!!





DE ZESDE DAG DIE VOOR ONS DE TWEEDE IS

Donderdagavond zijn we hier aangekomen en de groep die er al was bleek bekend dus het was al snel erg gezellig. Twee jaar geleden hadden we de Cavern / Intro Cave gedaan en we gaan nu weer alles opfrissen en wat nieuwe dingen leren. Spannend.
Vrijdagochtend op ons gemakje de duik voor die dag doorgesproken en naar de waterkant gereden. We zouden de St. Saveur gaan bezoeken. De weg erheen is al een belevenis, zo zagen we een wild zwijn langs de kant van de weg rennen. Dan waan je je op vakantie! Maar er moest ook gewerkt worden. Eerst in de headpool laten zien dat we nog iets onthouden hadden van de vorige cursus, daarna richting grotingang. Eenmaal in de cavern-zone dachten wij:”aha! Het gaat beginnen!”. Maar het bleek zó hard te stromen dat we als een vlag aan de lijn wapperden. Het mag duidelijk zijn dat het een Cavern-duik werd. Eenmaal uit het water bleek er een regenbui op komst te zijn én een aantal onbekende grotduikers. Deze hadden met hun auto’s die van José dusdanig beschermd tegen invloeden van buitenaf, dat ze het terrein bijna niet meer kon verlaten. En dan helpt het niet als diezelfde mensen heel behulpzaam staan te wijzen tot hoever je kunt manoeuvreren. ’s Middags hebben we het leggen van ankerpunten nog eens geoefend in de tuin. Na het eten nog een beetje theorie en nakletsen tot het bed riep.




DE ZEVENDE DAG DIE VOOR ONS DE DERDE IS

Vandaag gaan we lost line procedures uitvoeren en jump lines leggen. We hebben de avond van tevoren in de huiskamer geoefend maar we hebben natuurlijk vooral zin in het echte werk. Dit echte werk gaat plaatsvinden in de Source de Landenouse. Waarom hebben die grotten toch zulke moeilijke namen? Deze grot is doorgaans lastig in en uit te komen maar het water staat erg hoog dus een kleine sprong en je ligt al in de headpool. Luxe! Na de safety checks richting grotingang. Onze eerste restrictie. Viel mee! In de grot leggen we lijn met onze reeltjes maar we kunnen ook genieten van de mooie, grillig gevormde wanden, de grote, als pingpongballen afgesleten keien en… een verbaasd visje wat langs komt zwemmen. Na ons spinneweb-kunstwerk weer ingereeld te hebben gaan we richting uitgang. We liggen al ruim een uur in het water. Na onze decostop op de bodem van de headpool eindigt onze prachtige duik met het uit het water laten takelen van onze dubbelsets door groepsgenoten die tevens aan speleologie doen. De rest van de dag is gebruikt voor vullen van flessen en magen, een stukje theorie en gezellig sterke verhalen uitwisselen met nieuw aangekomen grotduikers.




SKILLS IN HET WATER GEVALLEN

Door een stroomstoring gisterenavond en de daarmee samenhangende niet al te late bedtijd was iedereen op tijd en uitgerust uit de veren. Inmiddels was de groep iets uitgedund omdat een tweetal vrienden de thuisreis in alle vroegte en gelukkig ook stilte aanvaard hadden. Hun vertrek schiep ook gelijk weer ruimte voor de nieuwe duiker die later vandaag verwacht wordt want de bezettingsgraad van de beschikbare bedden was nu echt 100%. Na een vrolijk ontbijt werden de bestemmingen voor de dag bepaald. Voor ons als grotduikers in opleiding was dat de St. George, die er beter bij lag dan we uit de verhalen van eerder deze week mochten geloven. Daarbij werden we boven water nog vergezeld door het grotduikduo “de broodjes gitaar” waarover later meer. Het zicht was misschien niet helemaal optimaal met ongeveer een meter, maar we hebben uiteindelijk wel een aardige impressie van de pracht van deze grot gekregen. Mijn buddy mocht om te oefenen allereerst een reeltje leggen naar de vaste lijn. Door het diepste punt omhoog gekomen tot ongeveer 20 meter diepte verderop in de gang, zouden we gaan oefenen met de lost-line procedure en een blind exit, eventueel nog met een share air. Omdat ik me niet helemaal okay voelde onderwater door een flink natte mouw, werd het een kortere duik dan voorzien, zonder de genoemde oefeningen. Na terugkomst in de headpool moest er nog wel even een set uit- en weer aangedaan worden en de rest van de geplande oefeningen van vandaag worden dus gewoon doorgeschoven naar morgen. Na het omkleden kwamen de broodjes gitaar ook het water uit en konden we met de ondertussen gearriveerde nieuwe duiker een lekkere lunch genieten in het zonnetje. Wat een genot en al helemaal als je de broodjes gitaar in de groep hebt! Voor degenen die nog niet “intro broodje gitaar” of “advanced broodje gitaar” hebben gedaan: Dit betreft een half stokbrood, voorzien van alles wat er aan etenswaar beschikbaar is en ertussen kan. Dat wil zeggen ham, kaas, tomaat, ei, sardines, salami, enzovoort. De kunst is natuurlijk om dit naar binnen te werken zonder knoeien, hetgeen niet iedereen even soepel afging. Zo’n skill moet je natuurlijk wel regelmatig bijhouden! Met zo meteen een barbecue in het vooruitzicht heeft dit alle ingrediënten voor alweer een heuglijke dag.




WERKVOORBEREIDING IN DE ST. GEORGE

Ed en Willem gaan naar de St. George. Voor de bevers een nog onbekende grot, dus voor de zekerheid maar ALLE spullen meegenomen. Nu vraagt u zich natuurlijk af: “wat is alles?” Welnu, dan zullen wij u vertellen. Linker pocket: bril, wetnotes, reeltje en als er nog ruimte is, en dat is er, geloof me! een rol toiletpapier, zakdoekjes, en een stukje papier om te schrijven.
Rechter pocket: hamer, beitel, hefballon, gevarendriehoek, twee staafjes dynamiet, een paar werkhandschoenen, een helm met extra verlichting en als er nog ruimte is, en dat is er, geloof me! een huishoudtrap, een kruiwagen en een zak cement want er moet eigenlijk gewerkt worden.
Na de uitvoerige checks de grot in. Bij de bevers duren checks altijd wat langer, want als de pockets open gaan dan ontvouwt zich in één keer als een leeglopende ballon, de complete pocketinhoud. En het kost tijd om alle materialen weer op de juiste plek terug te stoppen. Om deze duik fatsoenlijk te kunnen maken stalden we eerst alle materialen uit aan de ingang van de grot. Voor de zekerheid hebben we een bordje aan de huishoudtrap gehangen: “verzoeke deze trap niet op te gaan”. Enfin, de bevers eindelijk de grot in. Na 300 meter valt Ed zijn lamp uit. Da’s vervelend, maar gelukkig heeft Ed nog een backup lamp. Fijn om te kunnen ervaren dat deze ook wel 3 minuten heeft gebrand. Aangezien bevers alles samen doen voltrekt zich het bovenstaande scenario ook bij Willem. Hoe is het mogelijk zou je denken. Nou, dat dachten Ed en Willem ook!!. Onder het motto:” Ik adem, dus ik leef” gaan de gebroeders dus gestaag door, echter zoals we dat geleerd hebben nu in omgekeerde richting. Drie minuten later wrikt Willem aan de automaat van Ed. “Oh, zeker geen lucht meer denkt Ed. Nou vooruit, ik pak wel een andere automaat”. Waarom zou het meezitten, als het ook erger kan. Vol vertrouwen banen de beide bevers hun weg naar de uitgang. Clung (of Cloeng), fles van Willem tegen het plafond en dat terwijl Willem met zijn gezicht zo’n beetje in het zand ligt. Dan maar iets opzij…. Cloeng! (of Clung). Plafond! Dat wordt lastig. Cloeng of Klung, wij begrijpen dat de correcte spelling van het woord Clung of Cloeng, afhangt van het materiaal van de fles, alsmede de inhoud. Ja! En nu?!?!?! Gelukkig is er ook goed nieuws te melden: Ed is de lijn kwijt!! Gelukkig, want anders zou er toch nog iets goed gegaan zijn. Goed dan: om een lang verhaal kort te maken (we mogen maar een half a-viertje) : Een blind exit, share air met lost line is toch wel een vrij lastige oefening.
Het moraal van dit verhaal: Een gouie duik, is een gemiste kans op een leermoment!





EEN DAG LATER

Het plan dat gisterenavond is besproken wordt tijdens het ontbijt weer van tafel geveegd. Het nieuwe plan bestaat uit scooteren in de Ressel met een scootertest. Met een Silentsub N19, een Divex Cuda 650, een Silentsub UV26 en twee Bonexen belooft het een leuke scooter-test duikdag te worden. Vol spanning laden we de auto’s vol en rijden in colonne richting de Ressel. Bij de Ressel aangekomen wordt iets te enthousiast direct een stage naar beneden gesjouwd. De rest is zo verstandig om eerst te kijken voor het sjouwen. Het stroomt “iets” te hard. Het plan om een lijntje over de rivier te spannen en te kijken welke scooter het minst snel stroomafwaarts gaat wordt weggestemd. Na rijp beraad vertrekken we naar de Landenouse. De instap en het zicht waren gisteren prima dus de verwachtingen zijn goed. Eenmaal ter plaatse heeft niemand hier ooit het water zo sterk over de put zien stromen. Dat gaat dus ook niet lukken. Goede raad kost geld dus snel naar de Truffe. Ook bij de Truffe stroomt het water hard over de weg. Maar voor de Truffe maakt dit niet zo veel uit. Bij aanvang bestaat ons team uit vijf duikers. Na de restrictie nog uit vier. Een van de duikers kon niet door de restrictie komen ondanks het “speciale” glijmiddel dat ik nog rijkelijk over zijn hoofd had gestrooid. De Truffe blijft een van mijn favorieten. Geweldig goed zicht en spectaculaire gangen. Van kamerbreed tot zeer smal. Door de hoge waterstand staat er een lichte stroming richting uitgang. Op de terugweg driftent door de gangen. Waanzinnig mooi om te doen. Het gevraagde pasje: driftduiken door Franse grotten wordt helaas niet uitgereikt. Als afsluiting het gebruikelijke bacchanaal begeleid door 14 verschillende kaasjes en 8 verschillende worstjes.





EEN ONBEKENDE GROT

Met nieuwe scooterplannen vertrekken we naar de Landenouse. Daar aangekomen komt er nog redelijk wat water uit en is het zicht melkachtig. Geen ideale omstandigheden om te scooteren. Toen zijn we uitgeweken naar de Ressel. Het water is ten opzichte van gisteren wel wat gezakt maar desondanks stroomt het nog aardig. Niet alle scooters komen er met een stage fles makkelijk tegen in. Uiteindelijk zijn we alle vijf binnen. Na een uur scooteren komen we buiten. Alles naar boven sjouwen en inpakken. Vanaf toen is de groep in drieën gesplitst. Een duiker gaat naar de Truffe, de andere twee gaan verder met de “full case” cursus met een muscatje.
José en ik gaan een nieuw ontdekte grot beduiken, de RS3 noemen we hem maar. Deze ligt in de buurt van de Ressel. Na de sidemount set met vier litertjes opgebouwd en naar beneden gesjouwd te hebben, gaan we ons omkleden. De ingang begint op twee meter diep door een metalen raamwerk, vervolgens over een lengte van acht meter door een smalle spleet naar een kamertje. Vanuit daar is het een gang in de vorm van een klein sleutelgaatje over een lengte van twintig meter. Dit stuk is erg wringen en trekken tegen de stroming en nauwe delen in. Daarachter wordt het ruim en kun je lekker doorzwemmen. Na 135 meter zijn we op eenderde. De terugweg gaat erg makkelijk met de stroom mee. Ook door de vernauwingen gaat een stuk makkelijker. Na 23 minuten en op een diepte van 16 meter geweest te zijn was dit een erg geslaagde duik op een voor ons onbekende plek en we gaan zeker een keer terug. Nu terug naar het avondeten na een voldane dag.




AFIJN

De Lot is ’s nachts een van de donkerste plekjes van Europa omdat er geen lichtvervuiling is. Dan kun je ontelbare sterren aan de hemel zien staan. Binnen hebben de duikers een voor een verplicht een avondje achter de laptop gezeten om hun stukje te schrijven. En zo worden jullie deelgenoot van enkele verhalen die ’s avonds de ronde deden. Sommige grotduikers hebben een hele dikke duim. Dat is wel makkelijk voor een aantal handsignalen. Met een ander handsignaal heb ik de laatste duiker uitgezwaaid. Weg zijn ze en het is opeens stil in huis.



Met dank aan; Ruud Brassé, Paul Zwiers, Hans van der Geest, Michel van Leeuwen, Frank de Jong, Othmar Schimmel, Natascha Kok, Jorg van Bladel, Rolf Engelsman, Peter Schreurs, Ronald Vreijsen, Paul Meeuwisse en Corné Bolders.