Het wrak

Truck Lagoon of Scapa Flow ? Nee, hoor het wrakken eldorado van de grote Hegge!
Is dit slechts een boute bewering of berust een en ander op waarheid?

In de grindplas de grote Hegge te Thorn liggen tenminste drie wrakken:

• Wrak 1
Limburgs zilvervloot. Het gaat hier namelijk om een grindschuit. Zoals jullie misschien wel weten is half midden Limburg afgegraven vanwege de grindwinning. Een beschrijving van dit wrak volgt verderop in dit verslag. Waarschijnlijk gaat het hier om het grootste zoetwaterwrak van Noord Europa.
Afmetingen: lengte 50 meter, breedte 8 meter, hoogte 6 meter.

Dit wrak ligt perfect “geparkeerd” op de bodem op een diepte van 9 meter, is zeer mooi begroeid en zit barstenvol palingen met een lengte tot 1 meter.

• Wrak 2
Het zogenaamde “Pruisenwrak”. Het gaat hier om een pleziermotoryacht dat nooit afgebouwd is.
Afmetingen: lengte 10 meter, breedte 2.50 meter, hoogte 2.50 meter.

Dit wrak is zeer recentelijk afgezonken en daardoor nog niet begroeid. Het ligt perfect rechtop op de bodem op een diepte van 10 meter.

• Wrak 3
????????, ik zei toch, het onbekende wrakken eldorado. Het is na jaren zoeken nog steeds niet gelukt om dit wrak te lokaliseren maar het moet ergens liggen ! Het wrak is omgeven door locale legendes. Probeer het maar te vinden, diep en vol verrassingen, een beetje spanning moet er toch nog zijn.


En hadden jullie dit in LIMBABWE verwacht?


HOE IS HET ALLEMAAL BEGONNEN?


WRAK 1

We schrijven het jaar 1974 na Cr. Ronald en John komen na een lange ontdekkingstocht op de fiets aan in het nieuwe Eldorado van Limburg , niet het zwarte mijngoud maar de grind- gaten die met de zilvervloot wordt leeggeplunderd. En ja hoor, daar ligt een verlaten zilvervlootschip aangestrand, half onderwater, het perfecte piratenschip. Het was toen al ons schip.

We schrijven het jaar 1988 na Cr. Maurice en John stoten na een lange ontdekkingsduik plotseling tegen een immens onderwater object. Het zou toch niet……. ???
Het kind was snel opnieuw geboren, alleen spelen we nu onderwater met volwassen speelapparatuur. Een immens gevaarte (we hadden al heel wat duiken erop zitten zowel op de noordzee als elders, maar zelden zoiets groots gezien).
De eerste 5 mtr. bleken in het zand te steken (bij het opvullen van de grindgaten blijkbaar gebeurd), vanaf hier komt het wrak steeds meer uit het zand te liggen. Het laatste derde deel ligt zelfs helemaal vrij van de bodem en men kan er circulair omheen zwemmen.
Pas op!! Het is een wig met aan weerszijden zandruggen die de “uitgang nog smaller maken. Als je op deze plek om je heen kijkt zie je vaak scholen kleine vis. Kijk je omhoog dan zie je elke 60 cm mosselen zitten. Dit is heel anders aan de zijkant of het loopboord. Dit kan helemaal begroeid zijn met zoetwatermossels. In het begin zaten er zoetwatersponzen van wel 25 cm lang in witte en oranje kleuren op het wrak. De laatste jaren zijn ze door de vele duikers kleiner geworden (5 soms 10 cm lang). Maar aangezien de laatste jaren het zicht slecht erg was kan men nu zelfs kolonies vinden van 0,5 m2 groot. Een bolder aan de rechterzijde is zelfs helemaal begroeid.
Langs de achtersteven, maar ook trouwens aan de zijkant zwem je langs een immense en imposante wand op die plotseling uit het zand omhoog rijst. De achtersteven is het imposantst als je bij goed zicht de hele stuurinrichting kunt zien, en je mededuiker die aan het dek hangt met groen tegenlicht in de zon ziet hangen.
De achtersteven is nog bedekt “oude schroot “maar is vooral interessant omdat zich daar de toegang tot het binnenste van het wrak bevindt. Een soort toegang tot de onderwereld. Ik was al nieuwsgierig van nature, maar sinds ik deze onderwereld ben binnengedrongen is ook mijn passie voor het grotduiken begonnen (citaat van John). Je betreedt de onderwereld vanuit een smalle nauwe “kajuitingang”die je het beste kunt meesteren met een koprol. Hoe slecht het zicht buiten het wrak ook kan zijn, het zicht in het wrak is altijd goed tot super.

Let op !! NB !! Attention !! Atttenzione !! Achtung!! Cave !!
(Cave is Latijns voor let op en geen engelse vertaling voor het woord grot !!).

Bezint eer ge begint. Het volgende gedeelte van het wrak is door ZEER ervaren grotduikers in de loop der jaren geopend. We hebben diverse “bijna” ongelukken meegemaakt met andere duikers die hun grenzen behoorlijk waren overschreden, want het is een 100% overhead environment met wel zeer nauwe passages. Met een dubbel 10 liter set kom je niet door de luiken die de drijfcompartimenten van de boot scheiden. Voor de passage is een dubbel 6 liter set meer geschikt. Collega grotduikers uit Engeland hebben deze duik eens omschreven als een “very commiting dive”. Wij, leden van de Dutch Cave Dive Group adviseren: veel ervaring, dubbel gescheiden luchtvoorziening, een goede lijntechniek en een behoorlijke portie gezonde lef).

Oké, je betreedt het echte wrak hier. Vanaf dit punt kun je 100 mtr. (dus over de gehele lengte heen en terug) in het wrak zwemmen zonder aan de oppervlakte te komen. Je kunt alleen vooruit of terug tot het einde. DENK HIERAAN VOORDAT JE BEGINT.
Je komt vanaf de kajuitopening in de achterste “darkroom”, redelijk groot, met meestal goed zicht. Maar pas op! Er zit een tweede bodem en 2 schotten die de weg terug “bedekken” zodat je de uitgang niet meer ziet.
En daar heb je ze, aaltje en paultje paling. Joekels van meer dan een meter lang en pols dik (en dit is geen visserslatijn !!). En niet 2 maar meestal een stuk of 10. Ze zijn vrijwel tam en zwemmen bijna pardoes tegen je aan . Ontzettend mooi om ze zo sierlijk te zien “slangen “om de diverse objecten in de “darkroom”. Ze brengen je vanzelf naar de ingang van de TUNNEL. Meestal wordt de ingang bewaakt door een stuk of 5 van hen, en je moet ze min of meer zachtjes aan de kant duwen om verder te komen. Maar pas op ze waarschuwen je ook.

Je hebt nu meer dan 17 (alleen de “wrakmeesters” weten het exacte aantal) “gates” te doorkruipen als een paling. Want de doorgang is maar ongeveer 70 cm breed en 50 cm hoog met een deur die vaak ook nog dicht valt. Je moet je erdoorheen wurmen ( let op … met een speciaal geprepareerde uitrusting of no-mount ), centimeter voor centimeter. soms (maar minstens enkele keren) blijf je hangen met je fles of jacket en na de eerste duik in dit wrak kom je er gegarandeerd behoorlijk gehavend uit. Want je moet dit niet eenmaal maar meer dan 17 x doen in een steeds slechter wordend zicht. Terug is zeer zeker nul zicht, dus je moet vooruit. En dan de palingen, die glijden sierlijk en niet zo plomp als wij zelf, voor ons uit. Na 50 mtr. Kom je in het vooronder, eindelijk weer eens een grote ruimte, die je in de breedte (8 mtr.) doorkruist. Dan begin je aan stuurboordzijde weer aan al die nauwe poortjes om weer achter bij de ingang uit te komen. Je hebt nu dus 100 meter. echt in en door een wrak gezwommen ( is zelfs een noordzee record).
We gaan weer naar buiten ……en ja hoor nog een te beduiken ruimte alleen nu met een toegang met een doorsnede van 45 cm, absoluut alleen toegankelijk NO-MOUNT waarna een trap je direct in de weg zit. No mount wil zeggen dat je je flessen af doet en ze voor je uit door de opening schuift. Zie ook de foto’s om een idee te krijgen van een en ander.

Maar ook zonder deze binnendoorweg is het wrak zeker de moeite waard (mening van een ervaren wrakduiker en grotduiker) want het is behoorlijk groot , goed begroeid en altijd wel bezocht door redelijk wat vis, af en toe kom je zelfs een uit de kluiten gewassen snoek tegen die territoriaal gedrag vertoont. Oppassen dus.

Navraag heeft uitgewezen dat dit inderdaad het piratenschip is geweest van mijn 12 de. En het is zeker ons wrak aangezien we heel veel en zwaar werk hebben moeten verrichten om al die vastgeroeste poortjes te openen met breekijzers.





























In dezelfde duik zwem je vanuit dit wrak nog even naar wrak 2 , tenminste als je daar nog zin in hebt.

WRAK 2

We schrijven het jaar 2003 na Cr. Jammer genoeg hadden we geen tijd op 03-03-2003 maar wel op 08-03-2003. Dit is echt een verhaal van doorzettingsvermogen.
Via via via, je weet wel hoe dat gaat, hoorden we dat er ergens een casco lag dat weg moest. Zonder het gezien te hebben we dit wrak opgeëist. Maar wat nu ? Mijn vrouw wil het niet in de tuin hebben en wachten tot .. “dan verkopen we de boot toch” had ook geen zin. Even rondgebeld en ja hoor een commerciële duiklocatie in de buurt wilde het wel hebben (en waarom ook niet; een plaatje van een wrak, bijna volledig gestript, geen olie/motor ect. perfect dus !). Nu alleen nog het vervoer. Want 4 ton verplaats je niet zo makkelijk, vooral als het 25 km van het water ligt. Maar ook dat probleem was snel opgelost.
Dus ik bel G. op en zeg dat alles geregeld is. Maar potverdorie de Zeeduivel, Poseidon en Nereus en wie nog niet meer nog aan toe, om onverklaarbare redenen hoefde men het wrak niet meer. Zat ik ermee in mijn maag en mijn vrouw wilde het niet in de tuin.

Hoezo is het moeilijk toestemming te krijgen om een wrak af te zinken ? Binnen een donderdagmiddag had ik toestemming oa. van de eigenaar van de locatie om het wrak te mogen afzinken. Een Guiness record, wie speelt het klaar om ons record te verbreken?
Start zaterdag 08.00 uur klaar 12.00 uur (opladen, transport, plaatsen in het water, in stelling brengen en als een echte Titanic laten afzinken in een perfecte positie rechtop op de bodem). Het afzinken is trouwens met een videocamera vastgelegd.

Het in stelling brengen was nog het moeilijkst mede door de sterke wind en het ontbreken van een hulpbootje met krachtige motor. De boot liep langzaam vol. Rene en ik stonden al tot onze knieën in het water. Snel naar buiten en proberen de boot in balans te houden. Dit werd steeds moeilijker en bijna kapseisde hij. En plotseling ging het snel dieper en dieper. Het wrak liep helemaal vol en schoof onderwater. Ik werd er als eerste afgegooid. Rene speelde het klaar om fier als Leonardo di Caprio op de achtersteven te blijven staan totdat hij helemaal onderwater verdween. Een prachtige foto.
Dass Wrack ligt nu rechtop geparkeerd op de bodem (we krijgen al ervaring erin om boten af te zinken) op een diepte van 10 meter, niet ver van zijn grote broer. Met dank aan de volgende mensen die meegeholpen hebben om het wrak een nieuwe plaats te geven: Peter Goossens, Hend van Rijs, Pim Dirks, Jacques Emans, Mark Herregods, Ed Snijders, Rov v/d Eendenburg, John Laugs en Rene Houben.




















WRAK 3

Wrak 3 ????? zoals ik al zei, het moet een beetje op wrakduiken op de Noordzee lijken. Spannend en uitdagend. Daarom hebben we besloten om voorlopig niet alle gegevens bloot te geven. De wrakken liggen in het grindgat de GROTE HEGGE bij het plaatsje THORN (bekend als het witte stadje in Midden Limburg). De eerste 2 wrakken liggen aan de noordzijde van de plas, vlak langs elkaar. Ze zijn relatief makkelijk te vinden.

We hebben de plas bijna volledig gescand dus het zal nu niet lang meer duren voor we wrak 3 vinden !!!

Live is wonderful but not easy.


John Laugs
In samenwerking met FSD. Natuurmonumenten en DCDG.

Foto’s door John Laugs, Peter Goossens en Hend van Rijs.
Model: Rene Houben.
Tekst: Hans Beulen en John Laugs.