Johanna de Groot - de eerste Nederlandse Grotduik Instructeur
Het is lang verborgen gebleven maar in 1987 werd Johanna de Groot
de allereerste Nederlandse Grotduik Instructeur. Ze heeft aan de wieg gestaan van
het grotduiken in Mexico waar ze toen woonde.
Vele exploraties van maagdelijke grotten heeft ze in haar herinnering.
Een toevallige ontmoeting in Haarlem.
Het heeft gewoon zo moeten zijn.
Eind februari 2008 was ik te gast bij Onderwatersport Vereniging Haarlem, op uitnodiging van Jolanda Coppens-Zwetsloot. Ik zou voor deze NOB vereniging een presentatie verzorgen over grotduiken. Jolanda had om een foto gevraagd voor bij een klein artikeltje in de lokale kranten, om bekendheid te geven aan de presentatie. Nou, dan stuur je bijvoorbeeld een foto van een grotsysteem in Mexico. Witte stalactieten zijn erg mooi en spreken veel duikers aan. De zaal was dan ook goed gevuld met enthousiaste mensen. Na afloop was ik aangenaam verrast door een vrouw die naar mij toekwam met een boek in haar hand. “The Cenotes of The Riviera Maya” van Steve Gerard. Ze liet me pagina 4 zien waarop een foto staat van een zekere Johanna de Groot met Parker Turner. En tot mijn grote verbazing vertelde ze dat zij degene is die op de foto staat!
Toen ik dat boek in 2000 zelf kocht in Mexico, vertelde Nancy de Rosa ( van Aquatech Villas Derosa ) dat Johanna de Groot een Nederlandse grotduiker was, die als eerste de grotten in Mexico heeft ontdekt. In 2004 zou ik een presentatie geven bij Speleo Nederland over de Nederlandse grotduik geschiedenis. In die tijd hebt ik tevergeefs geprobeerd om met Johanna in contact te komen omdat zij een wezenlijk deel uitmaakt van deze geschiedenis. En dan staat ze daar zomaar ineens. Ze had in een van de lokale kranten gelezen dat er een presentatie over grotduiken zou zijn en door de Mexico foto was ze geïnteresseerd geraakt. Omdat mijn naam erbij stond dacht ze dat er een José uit Mexico was gekomen die de presentatie zou geven en ze had gehoopt dat het een bekende van haar zou zijn…..
Ik heb haar gevraagd of ze erg teleurgesteld was omdat de presentatie niet gegeven werd door een Mexicaanse man maar door een Nederlandse vrouw. En dan ook nog voornamelijk over grotduiken in Europa en niet in Mexico. We hebben erg gelachen en besloten meteen om elkaar eens op te zoeken. Ik heb toen gevraagd of ze wat wilde vertellen uit de begintijd van het grotduiken in Mexico. Ze heeft namelijk vele toen nog maagdelijke grotsystemen in Mexico geëxploreerd. Wat ze te vertellen heeft kun je lezen in het interview met Johanna.
Jolanda, bedankt dat je zonder dat je het kon weten gezorgd hebt dat Johanna en ik elkaar hebben ontmoet. Johanna, bedankt dat ik je thuis mocht opzoeken en dat je meteen zo enthousiast over de begintijd van het grotduiken in Mexico hebt willen vertellen!
José
Johanna de Groot – Grotduik Interview
1. Ben je in Nederland geboren?
Ja, ik ben in Haarlem geboren. Mijn ouders immigreerde naar Canada per schip toen ik net 5 jaar was. Ik ben in 1999 per schip terug gekomen na 7 jaar rond de wereld te hebben gevaren en op alle beste plekjes te hebben gedoken.
2. Sinds wanneer ben je naar Mexico gegaan?
Ik ben in 1985 in Mexico gaan wonen. Dit was nadat ik 2 jaar in Belize een duik /school en ressort begon (tot Guatemala de oorlog begon tegen Belize de dag dat zij haar onafhankelijkheid kreeg van Engeland.) en wekte als duik instructeur in Sharm el Sheik aan de Rode Zee.
3. Was dat speciaal om te gaan grotduiken?
Nee, grotduiken was daar nog niet bekend. Ik ging naar Mexico als Senior Instructor bij de Akumal duikschool.
4. Hoe land heb je in Mexico gewoond?
Ik heb bijna 10 jaar in Mexico gewoond. Ik ben weggegaan omdat ik vond dat 10 jaar een omkeerpunt was om te blijven en grond te kopen, of om mijn droom in vervulling te laten gaan en rond de wereld te gaan zeilen en duiken.
5. Hoe ben je met grotduiken in aanraking gekomen?
Ik ben met grotduiken begonnen uit nieuwsgierigheid toen ik zag dat er water stroomde en dat er cavern ingangen waren in cenotes zoals Car Wash. Een andere instructeur die op de Akumal duikschool naar mij toekwam, Jim Coke, had cavern of cave training gedaan in the states and dus begonnen wij, beide open water instructeurs, met het exploreren van de grotingangen.
6. Wanneer is het grotduiken in Mexico begonnen?
Het begon rond 1986 toen Jim Coke in Akumal aankwam. Daarvoor maakte ik behoorlijk uitgebreide wrakduiken in Canada, Caraïbisch gebied, en de Rode Zee, maar ook ijsduiken en mijnduiken in Canada.
7. Waar heb je dit soort duiken gemaakt?
In Canada: ijs, wrak en mijnduiken; Belize: blue holes en grotten in het binnenland; Rode Zee: blue holes en oceaan caverns; Mexico: caves.
Canada, Belize, Mexico en de Rode Zee voor duiken in een overhead environment. Oh, en ook Truk Lagoon in the South Pacific om te wrakduiken!!
8. Wie waren er allemaal bij de exploraties betrokken in die tijd?
De eerste exploratie in Mexico was met Jim Coke. Later met Steve de Carlo, ook van de Akumal duikschool en later met Mike Madden van de Cedam duikschool. En daarna natuurlijk met Parker Turner, Steve Gerard, Tom Young, etc. etc.
9. Hoe ging dat toen?
Er was wel wat competitie in het begin van de grotexploratie tijd omdat toen het eenmaal bekent was wilde iedereen zijn eigen en mooiste grot vinden. Maar er waren ook teamverbanden omdat de mega exploraties samen werden gedaan. Zoals de grote push die ik deed met Mike Madden waarbij veel andere grotduikers hebben geholpen om een flessen depot in de grot te maken. Dus er waren ook gezamenlijke inspanningen tussen de duikscholen en de grotduikers in Mexico.
10. Wat was jouw drijfveer om er aan deel te nemen?
De drijfveer was het Star Trek syndroom “te gaan waar geen mens eerder is geweest” en the prachtige grotomgeving natuurlijk!
11. Hoe was het om in grotten te duiken waar nog nooit iemand gedoken had? Maagdelijke grotten zijn onbeschrijflijk mooi – euforisch!
12. Wat was je mooiste ontdekking?
Dos Ojos omdat ik die kreeg als verjaardagsgeschenk, dat wil zeggen de exploratie ervan georganiseerd door Jim Coke, en de Chamber of Ancients die Jim en ik ontdekt hebben terwijl we de ondergrondse tunnels van het Naharon systeem aan het onderzoeken waren.
13. Wat was jouw spannendste duik?
The Grand Cave in Belize was het spannendste omdat de grot enorme afmetingen had, het was beangstigend om de wanden en de bodem niet te kunnen zien. Zoveel donker om je heen zonder dat je weet waar het eindigt. En natuurlijk toen we het dode lichaam vonden dat al 6 maanden in de grot lag.
14. Heb je ook gefotografeerd in de begintijd?
Ik was het model dus ik bevond me niet achter de camera, maar ik had wel veel te maken met de foto set-ups. Ik gaf ook open water specialisaties hoe je als model voor de camera moet verschijnen.
15. Ben je wel eens in een benarde situatie terecht gekomen?
Alleen als rescue diver in de grotten van Mexico en Belize.
16. Gebeurden er in die tijd veel ongelukken?
Geen ongelukken met grotduikers maar toeristen ( ook Mexicaanse toeristen ) verdwaalden in de grotten van Mexico.
17. Waren er al grotduik regels en opleidingen?
Toen ik in Mexico kwam in 1985 werd daar helemaal nog niet aan grotduiken gedaan.
De grotten waren nog niet ontdekt. Jim Coke kwam als een gebrevetteerde grotduiker naar Mexico en hij deelde zijn kennis met ons.
18. Wat deed Sheck Exley op dat moment?
Sheck Exley? Hij was een grotduik goeroe in Amerika. Instructeur and bezig met grotduik apparatuur.
19. Heb je zelf ook grotduik opleidingen gegeven?
Ik werd grotduik instructeur. De allereerste vrouwelijke grotduik instructeur voor de NSS en de NACD.
20. Heb je ook als gids mensen begeleid?
Ik heb open water duikers begeleid in de cavernzone van Car Wash en grotduikers in de grotten. Zoals Jill Jagers marine biologe, en toen national geographic kwam, en ook toeristische grotduikers uit Zwitserland etc.
21. Hoe denk je nu terug aan die tijd?
Het was een bijzondere tijd in Mexico. Mooie herinneringen aan ongerepte grotten en de passie van een pionier te zijn.
22. Heb je nooit gedacht om terug te gaan?
Ja en nee. Als je ergens gewoond hebt waar nog geen sprake was van massa toerisme zijn de herinneringen zo wonderlijk dat je die niet wil bederven. Maar ik ben tergug geweest en er is veel veranderd. Zowel in Mexico als in de Rode Zee. Hoewel het onder water misschien ietsje minder is geworden, is het toch nog steeds prachtig.
23. Volg je de ontwikkelingen op grotduik gebied in Mexico nog steeds?
Niet echt. Ik heb contact met Nancy de Rosa en Gonzalo Arcilla. Dus ik weet wat er in Mexico gaande is en ik ben dus terug geweest. Maar ik ben niet zo geïnteresseerd hoe het massa toerisme de grotten van Mexico heeft bereikt. Maar jawel, ik wordt nog steeds aangetrokken door een artikel in een tijdschrift over grotten in Mexico, of wanneer ik een filmpje zie op you tube!
24. Wat vind je van de hedendaagse grotduikcultuur?
Grotduiken is als duiksport flink uitgegroeid sinds ik begon. Het gold toen als de gevaarlijkste sport maar tegenwoordig zijn er gevaarlijkere sporten. En omdat grotduiken steeds populairder werd zijn de opleidingen en de duikapparatuur verbeterd.
Johanna